كاغذ ـ كاغذ بسته بندي غير قابل نفوذ به آب (قير اندود شده ) ويژگيها و روشهاي آزمون
منابع و مآخذي كه براي تهيه اين استاندارد به كار رفته به شرح زير است
1- استاندارد ملی ايران 1289 : سال 1355 بسته – آزمون نفوذ پذيري در برابر رطوبت
2- ASTM D 895 – Water vapor permeability of package . 1996
بستهبندي- نفوذپذيري بسته در برابر بخار آب – روش آز مون
(تجديدنظر)
1 هدف
آماج نگارش اين استاندارد تعيين روش اندازهگيري نفوذپذيري بستهها در برابر بخار آب هنگامي كه به روش معمولي بسته و درزبندي ميشوند در نظر گرفته شده است كه خارج از كانتينر ترابري ميشوند.
يادآوري ـ اين روش اندازهگيري ميتواند برحسب نياز پس از يكسري آزمايشها مانند سقوط آزاد ، ضربه[1] ، نوسان و يا آزمايشهاي عملي ديگر برروي بسته پر شده در حين ترابري و يا بعد از آن انجام گيرد.
2 دامنه کاربرد
اين استاندارد درباره موارد زير کاربرد دارد:
الف : ارزيابي مواد و ساختار نوع خاصی از بسته بندی
ب : مقايسه کارائی انوا ع بسته بندی
پ: تعيين قابليت بسته برای نگهداری نوع خاصی از محصول و کاربرد آن
ت : حفظ خصوصيات كيفي
اين روش برای بسته هايی که دارای جدارهای جاذب آب می باشند کاربرد ندارد.
يادآوري 1 – چنانچه اين روش برای تعيين ميزان نفوذپذيري به بخار آب بسته ها بکار
مي رود ، به منظور کنترل فرآيند ساخت و دسترسی به ويژگی قابل قبول ، يک ماده خشک
کننده به عنوان جاذب آب بکار می رود .
يادآوری 2-برای تعيين نفوذپذيری بسته در برابر بخار آب برای فراورده خاص بايستی به جای ماده خشک کننده خود فرآوره را بکار برد .
يادآوري 3- يکاهای اندازه گيري در اينجا برحسب می باشد.SI ميباشد .
3 اصطلاحات و تعاريف
در اين استاندارد اصطلاحات و/ يا واژهها با تعاريف زير بكار ميرود:
3-1 نفوذپذيري بسته در برابر بخار آب
ميزان انتقال بخار آب به بسته مورد آزمون در شرايط متعارفي در حاليكه ماده خشک کننده در بسته وجود دارد.
تعدادی بسته يکسان از يک نوع و اندازه و توليد شده در يك شيفت كاري كه براي بازرسي ارائه ميگردد .
4 وسايل لازم
4-1 ترازو
ترازوي آزمايشگاهي با دقت 001/0 گرم يا بيشتر
4-2 اطاقك آزمون
يك اطاقك1آزمون با يک محفظه آزمون که دارا ی هوای مشروط باشد و هواي مشروط پيوسته گرداگرد نمونه در گردش باشد. دماي اطاقك آزمون بايد 2 ± 38 زينه سلسيوس و رطوبت نسبي آن 2 ± 90 درصد باشد. شرايط درون اطاقك بايد به گونهاي باشد كه برروي آزمونه ميعان صورت نگيرد.
5 مواد لازم
5-1 خشك كننده
ماده[2] خشك كنندهاي بايد به كار رود كه توان جذب بخار آب وقدرت خشك كنندگي بالا حتي پس از جذب آب زياد را داشته باشد.
يادآوري- كلسيم كلرايد بدون آب يك خشك كننده مناسب است. اين ماده به شكل گويهايي است كه از الكهايي با مش شماره 8 (36/2 ميلي متر) و سپس از الك شماره 30 (600 ميكرون) عبور داده شده است.
5-2 فرآورده درون بسته مورد آزمون
اگر آزمون براي تشخيص مناسب بودن بسته براي نگهداري فرآوردهاي خاص انجام گيرد، می توان از فرآورده درون بسته مورد آزمايش به جاي ماده خشك كننده استفاده كرد. در اين صورت بسته بايد با ظرفيت معمولي پر شده باشد.
6 آماده سازي آزمونه
6-1 آزمونه بايد نماينده بسته مورد آزمون باشد و به روش معمولي بسته و درزبندي شده باشد.
6-2 نتايج مطلوب زماني به دست ميآيد كه آزمايش برروي چند آزمونه كه نماينده بهر ميباشند انجام شده باشد.
6-3 مقدار مناسب خشک کننده (مطابق بند 6-1) درون آزمونه بايد به اندازهاي باشد كه در طول مدت آزمون به مقدار زيادي مرطوب نگردد كمترين اندازه خشك كننده براي هر بسته بايد بين 80 تا 100 گرم باشد مگر هنگامي كه گنجايش بسته كمتر از 80 گرم بود كه در چنين مواردي كمينه نيمي از گنجايش بسته بايد پر شده باشد.
هنگاميكه از فرآورده درون بسته بهرهگيري ميشود بسته بايد به اندازه گنجايش معمولي پر شود و اندازه رطوبت فرآورده پيش از آغاز آزمون اندازهگيري شود.
7 روش كار
7-1 اندازه گزيده شده ماده خشك كننده با فرآورده را درون آزمونه بدون هيچ چيز ديگر به جز لايه آستر (چنانچه بسته نياز به آستر داشته باشد) به گونهاي كه بتوان بسته را در ماشين بسته بندي خودكار جابجا كرد قرار دهيد.
بسته را به روش معمولي ببنديد و درزبندي كنيد.
در اين روش ممكن است بستهها با دست بسته بندي شوند در آن صورت بايد مطمئن شويد هيچگونه درز در بسته وجود نداشته باشد (اگر درزبندي با دست انجام شده باشد بايد در گزارش آزمون ذكر گردد).
7-2 بسته درزبندي شده را به آهستگي تا دماي 38 زينه سلسيوس (100 درجه فارنهايت) گرم كنيد.
7-3 بسته گرم شده را در اطاقك آزمون در جايي مناسب به گونهاي بگذاريد كه هواي مشروط شده در حال گردش به همه سطوح بسته برسد.
7-4 در فواصل زماني مناسب بسته را وزن كنيد و وزنهاي بدست آمده را روي محور مختصات در برابر زمان يادداشت كنيد.بجز در زمانهای تعيين شده وزن كردن مكرر بستهها تأثير نامطلوب در دقت آزمون دارد.
براي بستههايي كه نفوذپذيري زيادي دارند حداقل دوره زماني وزن كردن (كشيدن) سه روز ميباشد و اگر نفوذپذيري بسته كم باشد دوره زماني وزن كردن هر دو هفته يك بار يا ماهيانه پيشنهاد ميشود.
بهتر است همه وزن كردنها بدون خارج كردن آزمونهها از اطاق آزمون انجام پذيرد.
اگر اين امكان وجود نداشته باشد آزمونهها را يك به يك به سرعت از اطاقک آزمون خارج كرده و بعد از وزن كردن بي درنگ به اطاق آزمون برگردانيد.
در هر بار وزن كردن شرايط فوق را رعايت كنيد .
وزن كردن بسته را آنقدر انجام دهيد تا افزايش وزن در بسته مشاهده شود. اين افزايش را ميتوانيد با توجه به دستيابی حداقل سه نقطه قابل قبول در روی يك خط راست بدست آوريد . شيب اين قسمت از منحنی ميزان قابليت نفوذ پذيری بخارآب را در آزمونه نشان می دهد.
5-7 در مواردي كه در آزمايش به جاي ماده خشك كننده استاندارد از فرآورده ويژهاي بهرهگيري ميشود ممكن است نرخ ثابتي براي افزايش بدست نيايد،در چنين مواردی برای آزمون هایی که بر روی فراورده انجام می گيرد، بسته را با ظرافت معمولی پر كرده و اندازه رطوبت آن را از روي نفوذپذيري به بخارآب کل نمونه های گرفته شده در آغاز آزمايش تعيين كنيد .
آزمونه بايد به مدت از پيش تعيين شده(معمولاً يك ماه) در اطاقک آزمون نگهداري شود و سپس آن را خارج كرده، ميانگينرطوبت را از روي کل نمونه های گرفته شده كه در پايان اين زمان بر ميداريد تعيين كنيد بسته را به سرعت پس از آزمايش درزبندي نموده و به اطاقك آزمايش برگردانيد.
8 گزارش آزمون
8-1 گزارش آزمون بايد در برگيرند موارد زير باشد:
8-1-1 شناسايي بسته كه در برگيرنده چگونگي (بستن، داشتن آستر وغيرهباشد).
8-1-2 نوع و اندازه خشك كنندهاي كه به كار رفته و يا آگاهي درباره فرآوردهايكه در بسته است.
8-1-3 دما به زينه سلسيوس و نم نسبي كه آزمايش در آن انجام گرفته است.
8-1-4 شماره آزمونهها ـ تكرار نمونه آزمايش شده
8-1-5 فواصل زماني وزن كردن
8-1-6 نفوذ بخار آب به گِرم در سي روز در بسته به عنوان يكاي آزمونه
8-1-7 مدت نرخ افزايش ثابت بايد محاسبه شود. اگر از فرآورده به جاي خشك كننده بهرهگيري شود رطوبت فرآورده در آغاز و پايان آزمايش همراه با وزن خالص فرآورده نيز داده شود تا بتوان اندازه حقيقي نفوذ رطوبت در بسته را محاسبه كرد.
8-1-8 شرح آزمونها پيشين كه ممكن است روي آزمونه انجام شده باشد.
8-1-9 بيانيهاي مبني بر اينكه همه آزمايشها بر پايه اين روش آزمون انجام شده است.
8-1-10 تاریخ انجام آزمون
8-1-11 استاندارد ملی ايران
8-1- 12 نام و نام خانوادگي و امضاء آزمايش كننده
9 دقت و انحراف
9-1 دقت
دقت اين روش آزمون برروي يك سري ازآزمونه های سالم و تحت شرايط عادي در آزمايشگاههاي مختلف بايد كمتر از10 درصد اختلاف باشد.
9-2 انحراف
در اين استاندارد به دليل روش آزمون بکار رفته ، انحراف وجود ندارد.
فراتست عرضه کننده دستگاه های تست
0912-3750274
021-88705040