دستگاه تست استحکام و مقاومت کششی فولادهای ساختمانی- استاندارد ملی 1600

دستگاه تست فولادهای ساختمانی طبق استاندارد 1600

فهرست مطالب

استاندارد فولادهاي ساختماني ـ اصول كلي

هدف و دامنه كاربرد

درجه و نوع فولادهاي ساختماني

ويژگيها

شرايط عرضه

كنترل مرغوبيت

آزمونها

عرضه مجدد

آزمونهاي غير تخريبي

نشانه‏گذاري

پيشگفتار

استاندارد فولادهاي ساختماني كه بوسيله كميسيون استانداردهاي فولاد تهيه و تدوين شده , در نهمين جلسه كميته ملي صنايع مكانيكي و فلزشناسي مورخ 2534/12/2 تصويب گرديد . پس از تأئيد شوراي عالي استاندارد و باستناد ماده يك (( قانون مواد الحاقي به قانون تأسيس مؤسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران مصوب آذر ماه 1349)) بعنوان استاندارد رسمي ايران منتشر مي‏گردد .

براي حفظ همگامي و همآهنگي با پيشرفتهاي ملي و جهاني صنايع و علوم استانداردهاي ايران در مواقع لزوم و يا در فواصل معين مورد تجديدنظر قرار خواهند گرفت و هرگونه پيشنهادي كه براي اصلاح يا تكميل اين استانداردها برسد در هنگام تجديدنظر در كميسيون فني مربوط مورد توجه واقع خواهد شد .

بنابراين براي مراجعه به استانداردهاي ايران بايد همواره از آخرين چاپ و تجديدنظر آنها استفاده نمود .

در تهيه اين استاندارد سعي بر آن بوده است كه با توجه به نيازمنديهاي خاص ايران حتي‏المقدور ميان روشهاي معمول در اين كشور و استاندارد و روشهاي متداول در كشورهاي ديگر همآهنگي ايجاد شود .

لذا با بررسي امكانات و مهارت‏هاي موجود و اجراي آزمايش‏هاي لازم استاندارد حاضر با استفاده از منابع زير تهيه گرديد :

ISO 630 – 1975

ISO / R 1052 – 1969

DIN 17100 – 1966

  استاندارد فولادهاي ساختماني ـ اصول كلي

  1 ـ هدف و دامنه كاربرد

هدف از تدوين اين استاندارد بيان درجه و نوع , ويژگيها , شرايط عرضه , كنترل مرغوبيت و نشانه‏گذاري فولادهائي است كه معمولا به همان صورتي كه عرضه مي‏گردند براي ساختن اسكلت فلزي ساختمان‏ها بكار برده مي‏شوند .

اتصال قطعات اين فولادها به يكديگر بوسيله پيچ و مهره , ميخ پرچ و يا جوشكاري انجام مي‏گيرد . فرآورده‏هاي گرم نورديده‏اي كه اين استاندارد شامل آنها مي‏شود عبارتند از :

صفحات ¹ فولادي به ضخامت 6 ميليمتر يا بيشتر , تسمه‏هاي ² عريض فولادي بعرض 600 ميليمتر يا بيشتر , فرآورده‏هاي تخت ³ فولادي , ميله‏ها ⁴, پروفيل‏هاي نورد شده ⁵ و توخالي ^.6

اين استاندارد شامل فولادهاي زير نمي‏گردد .

ـ فولادهائي كه براي ساختن ديگهاي بخار و مخازن تحت فشار بكار مي‏روند .

ـ صفحاتي كه در حين شكل‏گيري تحت نيروي كششي قرار مي‏گيرند .

ـ فولادهاي ساختماني كه مي‏توانند عمليات حرارتي را پذيرا شوند .

ـ ميل گردهائي كه به مصرف بتون آرمه مي‏رسند ( آرماتورها .)

  2 ـ درجه و نوع فولادهاي ساختماني

در اين استاندارد طبقه‏بندي فولادهاي ساختماني برحسب درجه و نوع آنها صورت مي‏گيرد . درجه فولاد به وسيله كلمه فولاد و عددي كه نماينده حداقل تاب كششي آن مي‏باشد مشخص مي‏گردد . براي انواع فولاد , حروف الفباي فارسي بصورت الف , ب , ج و د در نظر مي‏گيرند كه مفهوم آنها از نظر كيفيت بقرار زير است :

الف : فولاد جوشان .

ب : فولاد نيمه آرام .

ج : فولاد آرام .

د : فولاد كاملا آرام ( دانه ريز .)

در جدول زير درجه و نوع فولادهائي كه در اين استاندارد مورد بحث قرار مي‏گيرند با علامت * نشان داده شده است .

فولادهاي نوع الف بصورت فولادهاي جوشان و فولادهاي نوع ب كه مرغوب‏تر از فولادهاي نوع الف ولي بخوبي فولادهاي نوع ج و د نيستند مي‏توانند بصورت فولادهاي جوشان و يا فولادهاي غيرجوشان ( نيمه آرام ) باشند .

فولادهاي نوع ج و د هميشه بصورت فولادهاي غيرجوشان ( نيمه آرام يا آرام ) مي‏باشند . فولادهاي نوع د معمولا دانه ريز هستند .

  3 ـ ويژگيها

3-1- تركيب شيميائي :

3-1-1- تجزيه مذاب : تركيب شيميائي نمونه‏هائي كه در حين ريختن مذاب برداشته مي‏شوند در جدول 2 داده شده است . اين ارقام مربوط به حداكثر درصد وزني عناصر موجود در مذاب مي‏باشند .

3-2- ويژگيهاي مكانيكي :

در جدول 4 ويژگيهاي مكانيكي انواع فولادهاي مشمول اين استاندارد نشان داده شده است . براي تعيين اين ويژگيها از نمونه‏هائي كه بموجب بند 4-4- انتخاب مي‏شوند استفاده مي‏گردد . ويژگيهاي مكانيكي فرآورده‏هاي ضخيم‏تر از 63 ميلي‏متر مطابق قرارداد بين طرفين خواهد بود .

3-1-1-1- در فولادهائي كه بوسيله آلومينيوم آرام شده‏اند , مقدار ازت مي‏تواند حداكثر تا 0/015 درصد برسد . مقدار ازت در صورتي مورد بررسي قرار مي‏گيرد كه در برگ سفارش كالا قيد شده باشد .

3-1-1-2- در فولادهاي درجه 52 مقدار منگنز و سيليسيوم در مذاب نبايد بترتيب از 1/60 درصد و 0/55 درصد تجاوز نمايد .

3-1-1-3- فولادهاي كاملا آرام بايد حاوي مقدار قابل توجهي از عناصري باشند كه توليد ساختماني با دانه‏هاي ريز مي‏نمايند . مثلا مقدار كل آلومينيوم بيش از 0/02 درصد باشد .

3-1-2- تجزيه فرآورده : ممكن است تجزيه فرآورده مورد درخواست سفارش دهنده قرار گيرد , در اين صورت بايد موضوع در برگ سفارش كالا قيد گردد .

جدول 3 حداكثر انحراف قابل قبول تجزيه فرآورده را نسبت به تجزيه مذاب كه در جدول 2 بيان شده است نشان مي‏دهد .

  4 ـ شرايط عرضه

معمولا فرآورده‏ها به همان صورتيكه نورد شده‏اند عرضه مي‏گردند اما مي‏توان شرايط ديگري براي تحويل فرآورده در برگ سفارش كالا ذكر نمود . در هر صورت فرآورده‏هاي تحت فولادي درجه د كه در بند 4-4-1 تعريف شده‏اند بايد بصورت نرماله شده يا حالت مشابه آن يعني نورد كنترل شده تحويل گردند مگر آنكه شرائط ويژه‏اي در برگه سفارش قيد شده باشد .

4-1 چونگي سطح ظاهري :

مرغوبيت سطح فرآورده‏ها بايد با روش نورد مربوطه مطابقت داشته باشد .

4-2 عيوب و برطرف كردن آنها :

فرآورده‏ها نبايد عيوبي كه باعث ايجاد خساراتي در عمليات بعدي و كاربرد نهائي آنها گردد داشته باشند .

4-2-1 در صورتيكه عيوب جزئي باشند , توليد كننده مي‏تواند آنها را بروش سنگ‏زني از بين ببرد بشرط آنكه كاهش ضخامت فرآورده در محل معيوب بيش از 7 درصد ضخامت اسمي آن نشود و در هر صورت از 3 ميليمتر تجاوز ننمايد .

4-2-2- اگر شرايط ويژه‏اي در برگ سفارش قيد نشده باشد , عيوبيكه عمق بيشتري از حدود ذكر شده در بند قبلي داشته باشند تحت شرايط محدود زير مي‏توان آنها را برطرف كرد و با عمل جوشكاري ترميم نمود :

الف ـ جمع سطوح سنگ‏زده شده و يا برداشته شده از هر قطعه نبايد , قبل از مرمت بوسيله جوشكاري , بيش از 2 درصد تمام سطح قطعه باشد .

ب ـ ضخامت قسمت برداشته شده قطعه , بمنظور برطرف كردن عيب , نبايد قبل از جوشكاري بيش از 20 درصد ضخامت اسمي قطعه در محل معيوب باشد در هر صورت عمق حفره قبل از مرمت بوسيله جوشكاري نبايد در هيچ حالتي بيش از 30 ميليمتر باشد .

ج ـ عيوب بالهاي نبشي , تيرآهن , ناوداني و يك ترك لبه‏دار (Z,) همچنين جان و بالهاي سپري را مي‏توان با سنگ زدن يا كندن توسط شعله برطرف كرد و بكمك جوشكاري مرمت نمود . عمق حفره قبل از جوشكاري , از لبه بال به داخل , محدود بضخامت فرآورده در زير حفره و حداكثر تا 13 ميليمتر خواهد بود .

دـ عيوب لبه‏هاي صفحات را مي‏توان با كندن , سنگ زدن يا كندن توسط شعله برطرف كرد و بكمك جوشكاري مرمت نمود . عمق حفره قبل از جوشكاري , در جهت لبه به داخل , محدود به ضخامت ورق و حداكثر تا 25 ميليمتر خواهد بود .

ه  كاهش قطر ميل گرد و ابعاد مقطع چهار گوش و شش گوش و يا كاهش ضخامت تسمه‏ها در نتيجه برطرف كردن عيوب قبل از مرمت بكمك جوشكاري نبايد از 15 درصد ابعاد اسمي مقطع و يا ضخامت فرآورده در محل معيوب تجاوز نمايد .

وـ عمق حفره ايجاد شده براي برطرف كردن عيب لبه تسمه در جهت لبه بداخل قبل از مرمت بكمك جوشكاري بايد محدود به رقمي از دو رقم زير كه كوچكتر است باشد : اندازه ضخامت تسمه و يا 13 ميليمتر .

زـ عمليات جوشكاري بايد بوسيله جوشكاران ورزيده و با استفاده از الكترودهاي مناسب فرآورده مرمت شدني انجام گيرد .

ج ـ توليد كننده موظف است روش جوشكاري متناسب براي مرمت فرآورده را مشخص نموده و اجرا نمايد .

4-3 كيفيت مرمت :

جوش‏ها و منطقه حرارت ديده اطراف جوش بايد كاملا پاك و عاري از شكاف باشد . فلزجوش در لحظه جوشكاري بايد كاملا ذوب شده باشد تا تمام سطح و لبه محل معيوب را بپوشاند بدون آنكه برآمدگي يا حفره‏اي ايجاد گردد . شكافهائي موئي , تخلخل و يا مكهاي كوچك ايجاد شده در هر لايه جوشكاري را بايد قبل از شروع لايه بعدي از بين برد . در پايان عمل جوشكاري , سطح جوش بايد حداقل 2 ميليمتر بالاتر از سطح نورد شده فرآورده باشد . اختلاف سطح مذكور بايستي توسط سنگ‏زدن و يا روش مشابه برطرف گردد تا سطح صاف و يكنواختي بدست آيد .

4-3-1- توليد كننده بايد در حين كنترل و نظارت بر عمليات مرمت , نكات زير را مورد توجه قرار دهيد :

الف : عيوب كاملا ” از بين بروند .

ب : شرايط ذكر شده در بند 4-3- رعايت گردند .

ج : روشهاي جوشكاري تعيين شده كاملا ” اجرا شوند .

د : مرغوبيت مصالح جوش قابل قبول باشد .

4-3-2- اگر ترميم بكمك جوشكاري روي فرآورده نرماله شده انجام گيرد , بايد آنرا مجددا نرماله نمود . بعد از اين عمل نيازي به تكرار آزمونها نخواهد بود . اگر ترميم بكمك جوشكاري روي صفحات گرم نور ديده خام صورت گرفته باشد ممكنست لازم شود فرآورده را نرماله نمود و يا تنشهاي دروني آنرا از بين برد .

  5 ـ كنترل مرغوبيت

فرآورده‏هاي گرم نورديده‏اي را كه اين استاندارد در برمي‏گيرد بايد از نظر تركيب شيميائي ( جدول 2) و ويژگيهاي مكانيكي ( جدول 4) تحت كنترل قرارداد . معمولا اين كنترل براي فولاد درجه 33 صورت نمي‏گيرد .

بررسي تجزيه شيميائي فرآورده ( بند 3-1-2)- و آزمون ضربه در دماي اتاق ( براي فولادهاي جوشان ) نيز در صورتي انجام مي‏گيرد كه در برگ سفارش كالا قيد شده باشد .

5-1- نمونه‏برداري بمنظور كنترل مرغوبيت :

اگر موضوع كنترل در برگ سفارش كالا قيد شده باشد , گروه‏بندي فرآورده بمنظور انتخاب نمونه بصورت زير خواهد بود :

الف ـ بر حسب بهر ⁷ : كه در آنصورت از درجات الف و ب هر يك از انواع فولادها نمونه‏برداري خواهد شد ( مشخصات بهر بايد در برگ سفارش كالا قيد شده باشد .)

ب ـ برحسب ريختن : كه در آنصورت از تمام انواع فولاد نمونه‏برداري خواهد شد .

وزن واحدهائيكه بايد از آنها نمونه‏برداري بعمل آيد بشرح زير خواهد بود :

ـ 20 تن يا كسري از آن در صورتيكه گروه‏بندي بر حسب بهر انجام گرفته باشد .

ـ 40 تن يا كسري از آن در صورتيكه گروه‏بندي بر حسب ريختن شده باشد . تنها در مورد تسمه‏هاي عريض هم نوع و هم درجه كه آنها بيك اندازه و در شرايط مساوي نورد شده باشند , وزن واحدي , نمونه‏برداري خواهد شد مي‏تواند 50 تن يا كسري از آن باشد .

5-2- تعداد و نوع آزمونها :

بر حسب واحدهائيكه از آنها نمونه‏برداري بعمل آمده و يا بر حسب آنكه ضخامت فرآورده‏ها درچه رده‏اي قرار داشته باشد ( جدول 3) يك سري آزمون بشرح زير روي نمونه‏ها انجام خواهد گرفت :

ـ يك آزمون كشش ( به موجب بند 5-3-1- مي‏توان 2 آزمون كشش هم انجام داد .)

ـ سه آزمون ضربه در 20- زينه سلسيوس روي فولادهاي نوع د .

در صورتيكه در برگ سفارش كالا قيد شده باشد :

ـ يك آزمون تجزيه شيميائي فرآورده .

ـ يك آزمون خمش ( در مورد پروفيلهاي توخالي با اندازه‏هاي 410 ميليمتر يا بيشتر , آزمون تخت كردن جايگزين اين آزمون خواهد شد .)

ـ سه آزمون ضربه در دماي اتاق روي فولادهاي نوع ب .

5-3- انتخاب نمونه جهت آزمونها :

سفارش دهنده يا نماينده او مي‏تواند در هنگام نورد قطعاتي را انتخاب نموده و بخواهد تا نمونه‏هائي را كه بمنظور بررسي ويژگيهاي فرآورده مورد استفاده قرار مي‏گيرند از اين قطعات تهيه گردند .

در صورتيكه از طرف سفارش دهنده پيشنهادي داده نشود اين كار بشرح زير انجام خواهد شد .

5-3-1- براي آزمون كشش : هرگاه اختلاف ضخامت فرآورده‏هائيكه از مجموعه آنها بايد نمونه‏برداري بعمل آيد از 10 ميليمتر تجاوز نكند , فقط از فرآورده‏اي كه ضخامت متوسطي داشته باشد يك سري نمونه برداشته خواهد شد و در صورتيكه اختلاف ضخامت فرآورده‏ها از 10 ميليمتر بيشتر باشد يك سري نمونه از ضخيم‏ترين فرآورده و يك سري نمونه از نازكترين فرآورده برداشته خواهد شد .

5-3-2- براي آزمون ضربه : نمونه بايد از ضخيم‏ترين فرآورده برداشته شود . در مورد فولادهاي نوع د در صورتيكه در برگ سفارش كالا قيد شده باشد , مي‏توان از هر فرآورده نمونه‏اي برداشت نمود .

5-4- محل و جهت نمونه‏برداري از قطعات :

5-4-1- صفحات , تسمه‏هاي پهن و فرآورده‏هاي تخت با عرض 600 ميليمتر يا بيشتر : نمونه‏برداري بايد بنحوي صورت گيرد كه محور نمونه در وسط فاصله بين خط مركزي نورد و لبه فرآورده نور ديده باشد ( شكل 6- الف .)

5-4-1-1- محور طولي نمونه‏هاي آزمونهاي كشش و خمش بايد عمود بر جهت نورد باشد ( شكل 6 ـ الف )

5-4-1-2- محور طولي نمونه آزمون ضربه بايستي حتما موازي با جهت نورد باشد ( شكل 6 ـ ب .)

5-4-2- پروفيلها و فرآورده‏هاي تخت با عرض كمتر از 600 ميليمتر : محور طولي نمونه‏ها بايد موازي با جهت نورد باشد . در مورد فرآورده‏هائيكه عرض آنها بين 450 و 600 ميليمتر باشد , در صورت توافق , مي‏توان از نمونه‏هاي عرضي استفاده نمود .

نمونه‏برداري بايد بنحوي صورت گيرد كه , در مورد تيرآهن ( شكل 5) محور نمونه در فاصله  از لبه يعني در فاصله بين لبه تا نصف بال , در مورد ساير پروفيلها ( شكل‏هاي 1 تا 4) در فاصله  از لبه يعني در فاصله بين لبه تا انتهاي بال و در مورد پروفيلهاي ظريف در نزديكترين فاصله باين موقعيت واقع شده باشد ( به راهنماي پيوست مراجعه شود .) اگر هنگام سفارش توافق شده باشد , مي‏توان نمونه را از فاصله  جان فرآورده برداشت نمود .

5-4-3- ميل گردها , چهار گوشها , شش گوشها , فرآورده‏هاي تخت و ساير فرآورده‏هاي مشابه : محور طولي نمونه‏ها بايد موازي با جهت نورد باشد , در مورد فرآورده‏هاي ظريف مي‏توان قطعه‏اي از طول آنها را بعنوان نمونه انتخاب نمود . نمونه‏برداري از فرآورده‏هاي منشوري شكل ( شكل 7) بايد بنحوي صورت گيرد كه محور نمونه در فاصله  از نصف عرض و يا  از قطر مقطع فرآورده ( البته نسبت به كناره آن ) واقع شده باشد . در مورد فرآورده‏هاي استوانه‏اي شكل ( شكل 7) و شش گوش , عمل نمونه‏برداري بايد بنحوي انجام گيرد كه محور نمونه در فاصله  از شعاع و يا  از نصف قطر فرآورده ( البته نسبت به سطح آن ) قرار گرفته باشد .

5-4-4- پروفيلهاي تو خالي : محور طولي نمونه‏ها بايد موازي با جهت نورد باشد . در مورد پروفيلهاي ظريف مي‏توان قطعه‏اي از طول فرآورده را بعنوان نمونه آزمودني انتخاب كرد و براي انجام آزمون كشش , در صورت لزوم دو سر آن را پخ نموده تا اتصال نمونه به فكهاي ماشين آزمون كشش آسان باشد . در مورد پروفيلهاي توخالي گرد , نمونه طولي را مي‏توان از هر نقطه‏اي در طول فرآورده انتخاب نمود . از پروفيلهاي توخالي چهار گوش و مستطيل ( شكل 8) بايد بنحوي نمونه‏برداري نمود كه محور نمونه در فاصله بين دو گوشه در طول فرآورده قرار گيرد . در مورد پروفيلهاي توخالي درز جوش , نمونه طولي را بايد از منطقه‏اي خارج از محل جوشكاري شده برداشت نمود .

  6 ـ آزمونها

6-1- آزمون كشش ( برابر استاندارد شماره 1018 ايران ” آزمون كشش فولاد :)” نمونه‏ايكه براي آزمون كشش بكار مي‏رود بايد به شكل استوانه‏اي يا غير استوانه‏اي بوده و طول مؤثر ابتدائي آن مطابق رابطه زير باشد :

عرض قسمت طول مؤثر نمونه غير استوانه با سطح مقطع مستطيل بايد حداكثر 40 ميليمتر و ضخامت آن معادل ضخامت فرآورده باشد . در صورتيكه ضخامت فرآورده از 30 ميليمتر تجاوز نمايد مي‏توان با صافكاري يا تراش كاري يك سطح نمونه ضخامت آنرا به 30 ميليمتر كاهش داد .

به موجب قرارداد قبلي بين طرفين , مي‏توان نمونه‏هاي استوانه‏اي شكلي از فرآورده‏هاي ضخيم‏تر از 30 ميليمتر تهيه نمود . قطر مقطع طول مؤثر ابتدائي اين نمونه‏ها مي‏تواند بين 10 تا 30 ميليمتر باشد و طول مؤثر ابتدائي آنها از روي رابطه فوق محاسبه خواهد شد . با توجه به جدولهاي تبديل كه در استاندارد شماره 2566 سازمان بين‏المللي استاندارد آمده است مي‏توان نمونه‏هاي غيرمتناسب با طول مؤثر ابتدائي ثابت مثلا 200 ميليمتر بكار برد ولي با وجود اين اگر اختلافي پيش آيد , تنها نتايج حاصل از نمونه‏هاي متناسب ملاك عمل خواهد بود .

تنش تسليمي كه در جدول 4 مشخص شده است تنش تسليم فوقاني ReH مي‏باشد . اگر استثنا در فرآورده‏اي پديده تسليم مشاهده نشد مي‏توان همراه اين ارقام تنش حد ارتجاعي قراردادي 0/2 درصد را براي ازدياد طول غيرمتناسب و تنش حد ارتجاعي قراردادي 0/5 درصد را براي ازدياد طول مجموع مشخص نمود .

بموجب قرارداد بين طرفين , مي‏توان تنش تسليم تحتاني (Rel) را بجاي تنش تسليم فوقاني در نظر گرفت . در اينصورت ارقام داده شده در جدول 4 را بايد به اندازه 20 نيوتن بر ميليمتر مربع كاهش داد .

6-2- آزمون خمش ( برابر استاندارد شماره 1016 ايران ” آزمون خمش فولاد :)”

مقطع نمونه‏ايكه براي آزمون خمش بكار مي‏رود بايد مستطيلي شكل و عرض نمونه 30 ميليمتر يا بيشتر و ضخامت آن معادل ضخامت فرآورده باشد . در صورتيكه ضخامت فرآورده از 30 ميليمتر تجاوز كند مي‏توان با صافكاري يك سطح نمونه ضخامت آنرا به 30 ميليمتر رسانيد . در اينصورت آزمون خمش را بايد طوري انجام داد كه سطح دست نخورده نمونه سطح خارجي خمش را تشكيل دهيد .

6-2-1- اگر قطر خارجي پروفيلهاي توخالي گرد مورد آزمون كمتر از 410 ميليمتر باشد مي‏توان آزمون تخت كردن را جايگزين آزمون خمش نمود ( برابر استاندارد شماره 1026 ايران ” آزمون تخت كردن لوله‏هاي فولادي .)”

6-2-2- آزمون خمش روي پروفيلهاي توخالي گرد بايد در جهت انحناي نمونه و روي پروفيلهاي توخالي چهارگوش و مستطيل در جهت محور طولي آنها انجام گيرد .

6-3- آزمون ضربه :

آزمون ضربه معمولا روي فرآورده‏هائي به ضخامت 12 ميليمتر يا بيشتر و بقطر 16 ميليمتر يا بيشتر انجام مي‏گيرد . ماشين كاري سطوح نمونه بايد بنحوي صورت گيرد كه ميزان كاهش سطح نورد شده آن بيش از 2 ميليمتر نباشد .

در ضمن , شيار مخصوص را بايد طوري ايجاد نمود كه جهت آن عمود بر سطح نورد شده نمونه باشد ( شكل .7)

6-3-1- اگر هنگام سفارش كالا موافقت شده باشد , مي‏توان آزمون ضربه را روي فرآورده‏هاي نازكتر از 12 ميليمتر هم انجام داد . در آنصورت مي‏توان نمونه را بدون تراشكاري يك سطح يا هر دو سطح نوردشده آن بكار برد . مقدار انرژي لازم براي انجام آزمون نيز بايد مورد موافقت طرفين قرار گرفته باشد . اندازه‏هاي نمونه بايد مطابق مشخصات ذكر شده در استاندارد شماره 796 ايران ” آزمون ضربه براي فولاد روي نمونه با دو تكيه‏گاه و با شيار V” يعني 7/5*10 ميليمتر و يا 5*10 ميليمتر باشد .

6-3-2- آزمون ضربه روي نمونه‏اي با دو تكيه‏گاه و با شيار V انجام مي‏گيرد ( برابر استاندارد شماره 796 ايران .) رقمي كه بعنوان نتيجه اين آزمون بايد در نظر گرفت ميانگين نتايج حاصل از سه آزمون خواهد بود . آزمونها بايد روي نمونه‏هائيكه از كنار يكديگر و از يك قطعه برداشته شده‏اند انجام گيرد .

6-4 چشم‏پوشي از نتيجه يك آزمون :

هرگاه آزموني , به سبب اشتباهي كه در اجراي آن شده است نتيجه مورد نظر را بدست ندهد آن آزمون را بايد ناديده گرفت . بشرط آنكه اشتباه حاصل در اثر ماشين‏كاري نادرست نمونه , نصب نمونه روي دستگاه بنحو غلط , كار كردن نادرست دستگاه آزمون و يا هر پديده ديگري كه مربوط بخود فلز نبوده رخ داده باشد .

6-5 آزمونهاي مجدد :

اگر نتيجه آزمون يك نمونه معيوب رضايتبخش باشد بهر مربوطه مورد قبول واقع خواهد شد ولي آن قلم فرآورده‏اي كه نمونه از آن برداشته شده بايد مجددا بمنظور اطمينان از سالم بودن آن , مورد آزمون قرار گيرد .

در جريان بررسي فرآورده‏ها , هرگاه آزموني نتيجه مورد نظر را بدست ندهد در صورتيكه شرايط خاصي تعيين نشده باشد مي‏توان آزمونهاي مجددي بشرح زير انجام داد :

6-5-1 آزمونهاي كشش و خمش ـ اگر نتيجه آزمون نمونه سالمي ( با توجه به بند 5-4) رضايتبخش نباشد آن قلم فرآورده‏ايكه نمونه از آن برداشته شده است مردود شناخته خواهد شد . ولي اگر دو آزمون مجدد روي دو نمونه ديگر از همان قلم فرآورده قبلي و از همان بهر انجام گيرد و نتايج بدست آمده قابل قبول باشد در آنصورت آن قلم فرآورده مورد آزمون و همچنين بهر مربوطه پذيرفته خواهند شد . اگر نتيجه يكي از دو آزمون مجدد رضايتبخش نباشد بهر مورد نظر مردود شناخته خواهد شد .

6-5-2- آزمون ضربه ـ اگر ميانگين نتايج سه آزمون كمتر از رقم مشخص شده باشد و يا اگر نتيجه يك آزمون كمتر از %70 رقم تعيين شده باشد بايد سه نمونه ديگر از همان قلم فرآورده را مورد آزمون مجدد قرار داد .

ميانگين نتايج 6 آزمون نبايد از رقم تعيين شده كمتر باشد . از طريق نبايد نتيجه بيش از دو آزمون ( هر يك بتنهائي ) كمتر از رقم مشخص شده گردد . تنها نتيجه يك آزمون مي‏تواند از %70 رقم تعيين شده كمتر باشد .

اگر آن قلم از فرآورده كه مورد آزمون قرار گرفته است پذيرفته نشود در صورتي بقيه بهر مربوطه مورد قبول واقع خواهد شد كه نتايج آزمونهائيكه روي دو قلم فرآورده ديگر از همان بهر انجام گيرد رضايتبخش باشد .

6-6- تجزيه شيميائي :

6-6-1- تجزيه شيميائي نمونه بايد مطابق روشهائيكه در استانداردهاي ايران بيان شده است انجام گيرد .

6-6-2- اگر در برگ سفارش كالا درخواست تجزيه شيميائي فرآورده شده باشد بايد تعداد نمونه‏هاي مورد آزمون را نيز تعيين نمود .

6-6-3- مي‏توان نمونه‏هائي را كه براي تجزيه شيميائي بكار مي‏روند از همان نمونه‏هائيكه در بررسي ويژگيهاي مكانيكي بكار رفته‏اند تهيه نمود . از طرفي ممكنست نمونه را از تمام ضخامت فرآورده از همان محلي كه نمونه‏هاي قبلي برداشته شده‏اند تهيه كرد . در صورت اعتراض , تنها تجزيه نمونه‏ايكه از تمام ضخامت فرآورده بدست آمده باشد مورد قبول خواهد بود .

6-6-4- انتخاب و تهيه نمونه براي تجزيه شيميائي مطابق بندهاي 3-2 و 3-3- استاندارد شماره 491 ايران ” انتخاب و تهيه قطعات نمونه و نمونه‏هاي آزمودني فولادكار شده ” صورت خواهد گرفت .

6-7- گواهي‏نامه :

نوع گواهينامه مورد درخواست سفارش دهنده بايد در برگ سفارش كالا قيد گردد . موضوعات مندرج در گواهينامه طبق استاندارد بين‏المللي 404 R/ISO ” شرايط كلي و فني ترخيص فولاد ” خواهد بود .

  7 ـ عرضه مجدد

توليد كننده مي‏تواند فرآورده‏هائي را كه در جريان كنترل به سبب نارسائي در ويژگيها رد مي‏شوند از طريق اجراي عمليات مناسبي ( از قبيل جدا كردن يا عمليات حرارتي ) آنها مجددا , با ذكر عمليات انجام شده عرضه نمايد . در اينصورت فرآورده‏هاي عرضه شده تشكيل يك واحد را خواهند داد و تمام آزمونهائيكه روي يك واحد جديد انجام مي‏شود بايد روي آنها نيز انجام پذيرد . توليد كننده مي‏تواند فرآورده‏هاي رد شده را مجددا بعنوان فرآورده‏هائي از نوع يا درجه ديگر براي آزمون عرضه نمايد .

  8 ـ آزمونهاي غير تخريبي

اگر سفارش دهنده بمنظور اطمينان از سالم بودن فرآورده‏ها درخواست آزمونهاي غيرتخريبي نمايد بايد اين آزمونها كه شامل روشهاي : راديوگرافي , اولتراسونيك مغناطيسي و نفوذ كردن مي‏باشند بهنگام سفارش كالا مورد موافقت قرار گيرند .

در ضمن بايد جزئيات روش آزمون و چگونگي تفسير نتايج نيز در موافقت‏نامه ذكر گردد .

  9 ـ نشانه‏گذاري

در صورتيكه قرارداد ويژه‏اي تنظيم نشده باشد , روي تمام فرآورده‏ها به استثناي فرآورده‏هائي كه از فولاد درجه 33 ساخته مي‏شوند بايد موارد زير بطور خوانا نشانه‏گذاري گردد .

ـ علامتي كه مشخص كننده درجه و نوع فولاد باشد ( مثلا : فولاد 44 ـ ب .)

ـ علامت تجارتي كارخانه توليد كننده فولاد .

ـ در صورت لزوم علائم , حروف و يا اعدادي كه بتوان بكمك آنها قبولي در آزمونها , نحوه نمونه‏برداري و فرآورده‏هاي مربوطه را تشخيص داد .

در مورد فرآورده‏هاي كم وزن كه بصورن دسته‏بندي شده عرضه مي‏گردند مي‏توان نشانه‏هاي فوق را بشكل يك برچسب روي دسته‏اي از فرآورده‏ها و يا روي ورق بالائي ( در صورتيكه دسته‏اي از ورقها باشند ) چسبانيد .

1-Plates

2-Wide strip

3-Flats

4-Bars

5-rolled Section-Hot

6-Hollow Sections

7- مجموعه‏اي از فرآورده‏هاي حاصل و هم درجه شده كه در يك زمان عرضه شوند يك بهر (Bacth) مي‏نامند .

فراتست عرضه کننده دستگاه های تست

0912-3750274

021-88705040